بررسی مخاطره سلامت تجمع عناصر آرسنیک و روی در گیاهان دارویی عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان

استفاده از گیاهان دارویی در ارتقای سلامت جامعه انسانی نقش اساسی دارد. با توجه به این­ که گیاهان مهم ­ترین مسیر انتقال فلزات سنگین به زنجیر غذایی انسان و چرخه­ های زیستی محسوب می ­شوند، این پژوهش با هدف بررسی مخاطره سلامت تجمع فلزات سنگین آرسنیک و روی در آویشن شیرازی، بنفشه، پونه و عناب عرضه ­شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1394 انجام یافت. بدین منظور پس از تهیه 3 نمونه از هر گیاه دارویی و هضم اسیدی نمونه ها مطابق روش استاندارد، غلظت تجمع ­یافته عناصر توسط دستگاه جذب اتمی در سه تکرار خوانده شد. هم­ چنین پردازش آماری نتایج نیز توسط نرم ­افزار آماری spssانجام یافت. نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت تجمع ­یافته عناصر آرسنیک و روی در نمونه های گیاهان دارویی بر حسب میکروگرم در کیلوگرم با 026/0±035/0 و 520±1880 به­ ترتیب مربوط به آویشن شیرازی و بنفشه می ­باشد. نتایج محاسبه شاخص مخاطره سلامت برای همه نمونه ­ها کوچک ­تر از یک بود. همچنین مقایسه میانگین غلظت عناصر با استانداردهای سازمان جهانی بهداشت نیز بیان ­گر آن است که میانگین غلظت عناصر آرسنیک و روی در همه نمونه­ های گیاهان دارویی مورد آزمایش کم ­تر از حد استاندارد می ­باشد. بنابراین مصرف کنترل ­شده گیاهان دارویی مورد بررسی اثر سوء بهداشتی بر سلامت مصرف ­کنندگان ندارد. ولی با توجه به قابلیت تجمع زیستی فلزات سنگین در طولانی ­مدت، نسبت به پایش دوره­ ای و منظم گیاهان دارویی از نظر غلظت تجمع یافته آلاینده ­های شیمیایی به ­منظور حفظ امنیت غذایی توصیه می ­شود.